Wat is ademsteun?
Ademhaling & ademsteun bij zingen
Als je een beetje interesse hebt in zingen dan weet je waarschijnlijk al dat een goede ademhaling en ademsteun onmisbaar zijn. Het zijn termen die tijdens zanglessen om je oren geslingerd worden maar wat houd het nou eigenlijk in? Weet jij precies wat het inhoud? Want ik zal eerlijk bekennen dat ik een hele lang tijd de termen hoorde en zelf ook gebruikte zonder zelf exact te weten wat dit nou precies inhoud. Pas na een aantal uitleggen op verschillende manieren en diverse oefeningen begreep ik wat ademsteun was en hoe het mij kan helpen tijdens het zingen.
Om jou verder op weg te helpen zal ik hieronder proberen om de ademhaling en ademsteun uit leggen zodat jij beter op de hoogte bent van deze termen dan ik wat een aantal jaar geleden
Ademhaling tijdens het zingen
Wist je dat we ongeveer 12 keer per minuut ademhalen en dat dit bij de meeste mensen heel onbewust plaats vind? Bij zingen is dat wel anders, want dan moeten we heel bewust bezig zijn met onze ademhaling.
Wanneer we ons bewust bezig moeten houden met de ademhaling tijdens het zingen dan hebben we vooral te maken met het middenrif, de ribben en de buik. Vaak wordt gesproken over een “buikademhaling”. Hiermee wordt bedoeld dat de buik zich naar voren uitzet als we inademen. Bij de uitademing, tijdens het zingen dus, word de buik weer vlakker en kan je zelf je navel verder intrekken om nog meer de buik in te trekken. Dit is zeker de manier waarop we moeten ademhalen tijdens het zingen.
Maar hoe werkt het precies?
De longen bevinden zich in je borstkas en daaronder bevindt zich het middenrif. Het middenrif is een grote spier die vast zit aan de onderste ribben en daartussen een beetje bol staat. Het scheidt de romp eigenlijk in twee delen. Het bovenste deel bestaat uit je borstkas met daarin je longen en het onderste gedeelte is je buik met daarin de ingewanden.
Bij een buikademhaling gaat bij de inademing het middenrif naar beneden en duwt het als het waren alle ingewanden ook naar beneden. Omdat de enige “uitweg” naar voren is zal de buik hierdoor boller gaan staan. Daarom wordt deze ademhaling de buikademhaling genoemd. Andersom werkt het ook. Bij een borstademhaling wordt de borst groter en zal het middenrif zich meer naar boven verplaatsen.
Sommige studenten dachten dat er daadwerkelijk lucht naar je buik gaat, maar dit is niet het geval. De longen blijven op hun plek en de lucht blijft uiteraard in je longen zitten. Maar door het middenrif naar beneden te bewegen krijgen de longen meer ruimte en zal de lucht langer en op een comfortabelere manier in je longen blijven. Hierdoor wordt meestal je ademhaling rustiger tijdens het zingen.
Ademsteun
Maar naast de juiste ademhaling heb je ook ademsteun nodig tijdens het zingen. Dit zijn echt twee verschillende termen en hebben dus ook twee verschillende betekenissen, hoewel ze voor het zingen zeker met elkaar verbonden zijn.
De ademhaling heb ik hierboven uitgelegd, dus het wordt tijd om uit te leggen waar we de ademsteun vandaan halen.
Het woord zegt het al; steun krijgen van je adem tijdens het zingen. Maar hoe?
Wanneer je inademt met behulp van de buikademhaling zal naast je buik ook je ribben uitzetten. Je buik wordt bol en beweegt zich naar voren en je ribben zullen zich naar buiten, naar de zijkant, uitzetten. Zoals gezegd zit het middenrif aan de onderste ribben vast en staat deze in ontspannen toestand een beetje bol. Wanneer je inademt en de ribben zich naar buiten uitzetten zal het middenrif rechttrekken.
Wanneer we op een normale manier uitademen zullen de ribben weer naar binnen bewegen en en zal het middenrif weer naar zijn ontspannen stand gaan. Maar tijdens het zingen willen we dat niet. Als we steun willen krijgen van onze ademhaling tijdens het zingen dan is het de bedoeling dat we het middenrif zo lang mogelijk “recht” houden en niet bol laten worden. Dit kan je trainen door je ribben tijdens de uitademing ook naar buiten te houden. Hierdoor krijg je controle over je uitademing en kan je zelf bepalen hoeveel lucht je gebruikt om bepaalde noten te zingen. Door een goed gebruik van je middenrif stel je als het ware de uitademing uit. Die beheersing van de uitademing heet ademsteun.
Adem niet te diep in
Natuurlijk moet je voldoende lucht hebben om lange noten of veel woorden achter elkaar te zingen. Maar wanneer je teveel lucht inademt dan dan zal je middenrif ook extra hard tegen gaan werken.
Als voorbeeld: Adem een keer goed in via de buikademhaling en probeer zo lang mogelijk je adem in te houden. Je voelt de spanning opbouwen en op een bepaald moment lukt het niet meer om je adem in te houden. Dit is de kracht van het middenrif. Kan je je voorstellen dat als je teveel inademt tijdens het zingen dat het middenrif dan ook extra hard zijn best doet om die lucht weer naar buiten te krijgen. Zo profiteer je dus niet van die extra lucht tijdens het zingen, want door de druk van het middenrif zal in dezelfde maten toenemen.
Ieder lied vraagt weer een andere hoeveelheid ademhaling en ook voor iedere zanger is dit anders. Bepaal dus goed voor jezelf wat voor jou werkt bij een bepaald lied, maar zorg er altijd voor dat het comfortabele aan blijft voelen.
Ondersteuning van spieren
Naast het middenrif hebben we nog een heel lichaam wat ook mee kan helpen tot het optimaliseren van de ademsteun. Verschillende spiergroepen kunnen je hierbij helpen. Denk bijvoorbeeld aan je buikspieren, rugspieren en lendenspieren.
Voordelen van een goede ademhaling en ademsteun
Ademhaling en ademsteun is iets wat je altijd kan toepassen tijdens het zingen. Het is eigenlijk de basis voor ieder nummer. Klopt de ademhaling en ademsteun niet dan kan het bijvoorbeeld voelen alsof je een marathon aan het rennen bent tijdens het zingen of lukt het je misschien niet om bepaalde noten te halen.
Daarom is een goede ademhaling en ademsteun van belang voor:
- Het halen van lange tonen
- Een gelijkmatige verdeling van tonen
- Een grotere stemomvang
- Het voorkomen van heesheid
- Meer volume behalen
- Het beter beheersen van een vibrato
- Een betere beheersing van de intonatie
Moeite met de ademhaling of ademsteun? Of meer vragen? Ik help je graag verder.
Je kunt mij altijd een berichtje sturen of boek een (proef)zangles en we gaan er direct mee aan de slag.
Rowan Boele Performer & Vocal Coach
Zangles in Breda
www.rowanboele.com